Адгахна билгтә бичкдүд

25-02-2021, 13:16 | Общество

Хар Єазра района Адг селіні Єучн Мергульчиевин нерті дундын сурєулин багшнрин болн сурєульчнрин кўцімљір олнд темдгті. Тер cін ашт эдн яєљ кўрдгин тускар бидн школын ахлач Мария Халгаевна Манджиевала кўўндўвидн.
- Мана школд икнкдін біірн багшнр кґдлні, тегід мергљлтнрин тґр уга. Одахн кґдлмшт англь келні бає наста багшиг авлавидн, Хальмг ик сурєуль тґгсісні хґґн мана тал ирљ кґдлљіні, селіні СМО энўнд патьр єарєљ ґгв.
Мана сурєульчнр хальмг келні кесг марєанд диилічнр болна, эс гиљ нўўрлгч орм эзлні. Тиим кўцімљд эдниг тґрскн келні болн утх-зокъялын багшнр кўргні гиљ келхлі буру болшго.
- Тедніс кениг онц темдглљ болљана?
- Давсн љил тґрскн болн орс келні багшнрин мастер-класс Москвад болсмн. Тенд мана хальмг келні багш Валентина Юрьевна Ичкеева тањєчан, Адг селієін туурулад, хойрдгч орм эзлв. Багшнр сін медрл ґгсн деерін сурєульчнран кесг марєанд орлцулна.
Ўлгўрнь, «Мана дун» гидг хальмг олн улсин дууна тањєчин марєанд мана сурєульч Олег Ким диилічин кўндті нер зўўв, тиим кевір Адга школд хальмг биш чигн сурєульчнр мана тґрскн келір соньмсљ ґґдін ашт кўрні.
Тер мет эклц классин сурєульчнр дунд «Хальмг келн – мини келн» гидг холас орлцдг марєанд Дарсен Убушеев болн Арслан Доржеев бас диилічнр болв. Тегід чигн бидн хальмг келні болн этносойлын компонентті классмудт тґрскн келні эклц медрл ґглєні халхар бидн Хар Єазра района тўшгч школ болљанавидн. Эн тґрір болсн тањєчин марєанд бидн нўўрлгч орм эзллівидн, тер ґґдін аш бірсні тґлі мадниг интерактивн самбрар ачлв.
«Нам этот мир завещали беречь» гидг умшачнрин марєанд Саин Джусубалиев (4-ч класс) негдгч орм эзлв, Айлана Урубжурова 3-ч призер болв. Тиим кевір мана сурєульчнр Адга школын нериг тањєчин марєаст чигн нертієір харсљ диилічнр болна.
Цугірісін «Белые журавли Расула Гамзатова» гидн он-лайн марєанд мана сурєульч 2-ч орм эзлв.
Тер мет кесг предметір, хамгин тўрўнд хальмг келір, болдг района болн тањєчин олимпиадмудт мана сурєульчнр му биш аш ўзўлні, призермуд болна. Ўлгўрнь, давсн љил физкультурин тањєчин олимпиадт мана сурєульч Александр Ичкеев (11-ч класс) призер болв.
- Тана школын музей бас нерін туурулљ йовна гині, тиимий?
- Мел тиим, яєад гихлі мана школын музей дііч болн кўч-кґлсні туурмљин музеймўдин Цугірісін марєанд дииліч болв, района болн тањєчин хіліврт бидн бас нўўрлгч орм эзллівидн.
- Тана школ кезі тосхгдла?
- Дґчн дґрвн љил хооран 1977 љилд босхгдла, ода энд, хойр давхр у-ґргн біішњд дундын сурєуль бііршлљіні, эклц сурєулин тґлі онц гер тосхгдла, болв тернь хуучрљ йовна, тегід бидн бичкдўдин тґлі школын герт немлт кеєід тосхтха гиљ сурєуль-эрдмин министерствд эрлєін оруллавидн. Проектин цаасн белн бііні, тегід ґґрхн иргчд мана санан кўцх гиљ ніілљінівидн.
- Тана эдл-аху, бас нер туурсн тохма малын «Первомайский» завод таднд дґњ болну?
- Тиим боллго! Љил болєн мана эдл-аху мана сурєульчнриг ґдмгір, махар, усар, шикрір ґњгір теткні, тегід чигн цуг мана сурєульчнр хойр дікљ хотан уулдна – ґрўндін болн ўдлідін. Школын хот уудг хора 60 ормта, мана замчнр шимті-шўўсті олн зўсн хот-хол болєна, тегід бичкдўд кезі чигн байрта йовна.
Эклц классин сурєульчнрин тґлі ґњгір хот ґглєні заквриг бидн бас кўціљінівидн, тер кергт ґгсн мґњгн бас олзлгдна, иим кевір бичкдўдин хотнь улм шимті, тедні эрўл-менд батруллєнд туста болна. Тегід мана кўўкд гемтхш. Ода тиим юмн ик чинр зўўдгнь лавта.
Дікід сурєулин љил эклсн кемлі мана эдл-аху негдгч классин сурєульчнрт 11 планшет белглв, ниднієі багшт ноутбук бірўлљ ґглі. Сурєулин љилин чилгчір марєаст, олимпиадт, спортын дґрлдінд йилєрсн сурєульчнрт эдл-ахун нерн дееріс бас мґрі ґггдні, тиим йовдл мана сурєульчнрт ик урмд ґгні. Эдн сіінір сурхар седні, олна керг-ўўлдврт улм шунмєаєар орлцна. Шин љиллі бас класс болєнд белг ґггдні – тиим кевір эдні марєанд орлцлєн урмдулгдна.
Мана СМО бас дґњ болна – негдгч класст орх бичкдўдт хувц-хунринь, дегтринь хулдљ авна. Района сурєуль-эрдмин заллт мадниг љил болєн шин сурєулин дегтрір теткні, цуг классин кўўкд юм хулдљ авхш.
Тиим килмљ маднд ґгснднь бидн эдл-ахун болн СМО-н єардврт, цуг мана кўч-кґлсчнрт ханлтан ґргнівидн, эдн бас эврі ўрдўдтін, ачнр-зеенртін сін таал тогтахар шунна. Тиим таалд кґдлхд болн сурхд йир сін.

ТЎРВІН Єуна